Ο θεσμός της Διαμεσολάβησης είναι ένας εναλλακτικός τρόπος επίλυσης διαφορών που έρχεται να συμπληρώσει το παραδοσιακό σύστημα απονομής της δικαιοσύνης, καλύπτοντας τα αδύναμα σημεία του. Δεν θεωρείται μόνο ταχύτερη και πιθανώς αποτελεσματικότερη από τη δικαστική διαδικασία, αλλά τις περισσότερες φορές δεν έχει καν το κόστος μίας συνήθους δικαστικής διαδικασίας.
Η Διαμεσολάβηση είναι ευρέως διαδεδομένη εδώ και χρόνια στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ ενώ στην Ελλάδα θεσμοθετήθηκε από το 2010.
Στα τέλη του 2015 δημιουργήθηκε ο Οργανισμός Προώθησης Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (ΟΠΕΜΕΔ) για τον οποίο ένωσαν τις δυνάμεις τους οι κοινωνικοί εταίροι και θεσμικοί εκπρόσωποι της οικονομικής ζωής και της επιστημονικής κοινότητας, αναγνωρίζοντας τη δυναμική και τις προοπτικές που παρουσιάζει η εναλλακτική επίλυση των διαφορών.
Τα πλεονεκτήματα της Διαμεσολάβησης αναλύει στο «Εθνος της Κυριακής» ο γενικός γραμματέας του ΟΠΕΜΕΔ, κ. Νικόλας Κανελλόπουλος, ο οποίος αναφέρει ότι ο θεσμός μπορεί να αξιοποιηθεί προς όφελος των επιχειρήσεων για τη ρύθμιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους.
Για ποιον λόγο να επιλέξει ένας ιδιώτης ή μία επιχείρηση τη Διαμεσολάβηση;
Η Διαμεσολάβηση είναι ένα σημαντικό εργαλείο για όσους επιθυμούν και έχουν τη διάθεση να επιλύσουν τη μεταξύ τους διαφορά εκτός της δικαστικής αίθουσας. Επισημαίνεται ότι οι ενδιαφερόμενοι προσφεύγουν στη Διαμεσολάβηση μαζί με τους δικηγόρους τους με στόχο να καταλήξουν σε μια κοινά αποδεκτή λύση με τη βοήθεια του Διαμεσολαβητή που θα έχουν επιλέξει.
Οι εμπλεκόμενοι στη διαφορά και οι δικηγόροι τους είναι οι πρωταγωνιστές της διαδικασίας. Εκφράζονται και διαπραγματεύονται απευθείας και καταλήγουν στο αποτέλεσμα εκείνο που είναι προς το συμφέρον τους. Κερδίζουν επίσης πολύ χρόνο, γιατί όλα αυτά συμβαίνουν άμεσα χωρίς αναβολές ή άλλες καθυστερήσεις και με κόστος σημαντικά χαμηλότερο αφού δεν υπάρχουν δικαστικά έξοδα. Επιπλέον, η ενεργός συμμετοχή των πλευρών και η από κοινού κατάληξη σε αποτέλεσμα διαφυλάσσει τις σχέσεις και τις συνεργασίες που σε πολλές περιπτώσεις διευρύνονται.
Πιστεύετε ότι η Διαμεσολάβηση μπορεί να συμβάλει στο θέμα της καθυστέρησης στην απονομή της δικαιοσύνης που αντιμετωπίζουμε στη χώρα μας;
Είναι κοινή παραδοχή ότι οι χρόνιες δυσλειτουργίες των ελληνικών δικαστηρίων επιτείνουν το αίσθημα ατιμωρησίας και έλλειψης δικαίου συνολικά. Η εξεύρεση μέσων για την ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης είναι πιο επιτακτική από ποτέ και αποτελεί απαίτηση της κοινωνίας των πολιτών και των παραγωγικών φορέων του τόπου. Η αντιμετώπιση των σημαντικών καθυστερήσεων στην απονομή της δικαιοσύνης και η προώθηση και ενεργοποίηση αποτελεσματικών μηχανισμών εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών αποτελούν απόλυτη επιλογή και προτεραιότητα.
Στο πλαίσιο αυτό, ο θεσμός της Διαμεσολάβησης συνιστά ένα από τα πλέον αξιόπιστα εργαλεία στην προσπάθεια για ταχύτερη επίλυση των διαφορών, με πολλαπλά πλεονεκτήματα σε επίπεδο χρόνου και κόστους. Επιπλέον καλλιεργείται μία νοοτροπία περισσότερο συναινετική και λιγότερο συγκρουσιακή που εξελίσσει σε πολλά επίπεδα τις σχέσεις και τις συνεργασίες.
Οταν συνειδητά προσπαθούμε να σκεφθούμε και την απέναντι πλευρά αναγνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει απολύτως σωστό ή απολύτως λάθος έχουμε κάνει ένα βήμα προς μία προσπάθεια εξομάλυνσης και όχι όξυνσης μίας κατάστασης. Αν καταφέρουμε μία πιο ευρεία τέτοια αντίληψη και λειτουργία όπως γίνεται ήδη πολλά χρόνια στην υπόλοιπη Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στον Καναδά, είναι βέβαιο ότι θα αποσυμφοριστούν τα Δικαστήρια που επιβαρύνονται υπερβολικά με υποθέσεις που δεν θα έπρεπε να τα απασχολούν καν.
Oι εξωδικαστικοί τρόποι επίλυσης διαφορών μπορούν να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας;
Οι εξωδικαστικοί τρόποι επίλυσης διαφορών μπορούν να αποτελέσουν σημαντικά αναπτυξιακά εργαλεία για μια χώρα που προσπαθεί να επανακτήσει αναπτυξιακούς ρυθμούς. Ο τρόπος που λειτουργεί η Δικαιοσύνη μπορεί να προωθήσει την ανάπτυξη ή να λειτουργήσει ανασταλτικά απέναντι σε αυτήν.
Ενα αποτελεσματικό, γρήγορο και δίκαιο σύστημα απονομής δικαιοσύνης μπορεί να μεγιστοποιήσει την ευημερία των πολιτών, να συμβάλει στη δημοσιονομική εξυγίανση και να θέσει τα θεμέλια για την ανάπτυξη μέσω ενός ευνοϊκού για τις επενδύσεις περιβάλλοντος.
Συνεπώς, στις σημερινές συνθήκες ταχύτατων μεταβολών αλλά και παγκόσμιων μετασχηματισμών, ένα γρήγορο και αξιόπιστο σύστημα απονομής δικαιοσύνης βοηθά όλους τους πολίτες και τον επιχειρηματικό κόσμο στο σύνολό τους να βρουν, μεταξύ άλλων, και τους βηματισμούς, που είναι απαραίτητοι στις προσπάθειές τους για περαιτέρω ανάπτυξη. Αυτό είναι κομβικό για χώρες όπως η Ελλάδα, που έχουν ανάγκη να μπουν εκ νέου σε αναπτυξιακή τροχιά.
Ποια είναι η γνώμη σας για το νομοσχέδιο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών; Πιστεύετε ότι θα συμβάλει σε ένα νέο ξεκίνημα για την οικονομία;
Το σχέδιο νόμου για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών των επιχειρήσεων αποτελεί, αναμφίβολα, μια πολύ σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία, που ως στόχο έχει την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, η οποία έχει πληγεί από την πολυετή ύφεση.
Η εν λόγω νομοθετική πρωτοβουλία αποσκοπεί στη στήριξη των υγιών και βιώσιμων επιχειρήσεων και μάλιστα όχι μόνο των μεγάλων, αλλά κυρίως των πολύ μικρών, μικρομεσαίων και ατομικών, που έχουν πληγεί από την επταετή κρίση.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ασάφειες, οι οποίες ενδέχεται να δημιουργήσουν στην πράξη μεγαλύτερα προβλήματα από εκείνα που προσπαθούν να επιλύσουν. Ειδικά για τον αριθμό των Διαπιστευμένων Διαμεσολαβητών που θα κάνουν τον συντονισμό των υποθέσεων, είναι απαραίτητο να αξιοποιηθεί το σύνολο της λίστας που υπάρχει στο υπουργείο Δικαιοσύνης.
Πόσο διαδεδομένος είναι ο θεσμός της Διαμεσολάβησης στο εξωτερικό;
Η Διαμεσολάβηση είναι ευρέως διαδεδομένη εδώ και χρόνια στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και αλλού. Οσοι την επιλέγουν κερδίζουν χρόνο και χρήματα και έχουν τη δυνατότητα να είναι πρωταγωνιστές στη λύση του θέματος που τους απασχολεί.
Ερευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έδειξαν πως τα ποσοστά επιτυχίας της Διαμεσολάβησης αγγίζουν το 80%, ανάλογα με τη χώρα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, η προσφυγή στη Διαμεσολάβηση γίνεται ήδη εδώ και 30 χρόνια. Εχει πλέον εδραιωθεί στη συνείδηση τoυ συνόλου των πολιτών, ως απόλυτα επαρκής και αποτελεσματική μέθοδος, με αποτέλεσμα η προσφυγή σε αυτή να αγγίζει πλέον συντριπτικά ποσοστά.
Η Ιταλία κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 200.000 διαμεσολαβήσεις.
Επίσης, στις χώρες της Βαλκανικής, ο θεσμός της Διαμεσολάβησης έχει ενσωματωθεί στα εθνικά δίκαια με μεγάλη επιτυχία και έχει τύχει σημαντικής αποδοχής από το κοινωνικό σύνολο.