ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ,
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Αθήνα, 16-5-2012
Κύριε Πρόεδρε του Συνδέσμου Δικηγορικών Εταιρειών Ελλάδος,
Κύριοι και κυρίες Καθηγητές και Καθηγήτριες,
Αξιότιμες και αξιότιμοι συνάδελφοι,
Θα ήθελα κατά πρώτον να ευχαριστήσω θερμά τον Σύνδεσμο Δικηγορικών Εταιρειών Ελλάδος για την τιμητική προς το πρόσωπό μου πρόσκληση, και βέβαια να εκφράσω την ιδιαίτερη χαρά για την ευκαιρία που μου δίνεται να βρεθώ για ακόμη μία φορά ανάμεσά τόσους διακεκριμένους συναδέλφους, και να συναντήσω φίλους από τον χώρο της δικηγορίας.
Επιτρέψτε μου δε να συγχαρώ τους διοργανωτές της αποψινής εκδήλωσης για την εξαιρετική θεματική και την πολύ μεγάλη συμμετοχή των συναδέλφων, στοιχεία τα οποία σταθερά και διαχρονικά χαρακτηρίζουν τις επιστημονικές συναντήσεις του Συνδέσμου.
Έκανα λόγο για επίκαιρη θεματολογία της σημερινής συνάντησης ακριβώς επειδή διοργανώνεται σε μία εποχή γεμάτη δυσκολίες, προκλήσεις, σε καιρούς, όπως λέγεται, δύσκολους. Η διεθνής οικονομική συγκυρία και οι διαρκώς μεταβαλλόμενες εμπορικές συνθήκες έχουν δημιουργήσει ένα πρωτόγνωρο σκηνικό παγκοσμιοποιημένης οικονομικής δραστηριότητας. Οι αλλαγές των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών πολλές φορές βίαιες, όπως στη χώρα μας, αλλάζουν άρδην τον τρόπο που ζούμε κι εργαζόμαστε, με απρόβλεπτη ταχύτητα και κατάληξη.
Μέσα σε αυτό το πολυσχιδές περιβάλλον επαγγελματικής αβεβαιότητας, ο νομικός επιστήμονας, ο επαγγελματίας της δικηγορικής πράξης, κυρίως δε ο νέος συνάδελφος, καλείται να δώσει τη δική του «μάχη». Να πετύχει τη δική του δυναμική στον «λαβύρινθο» της σύγχρονης δικηγορίας και να ανεβεί σκαλί προς σκαλί τον ανηφορικό δρόμο προς αυτό που ο καθένας ορίζει ως «επαγγελματική επιτυχία». Σ’ αυτήν την κοπιώδη προσπάθεια επαγγελματικής καταξίωσης, η εξειδίκευση, είτε μέσω της επαγγελματικής ενασχόλησης με ένα κλάδο δικαίου είτε -κυρίως- μέσα από μεταπτυχιακές σπουδές και επιστημονική επιμόρφωση, αποκτά ιδιαίτερη αξία και περιεχόμενο. Για κάποιους αποτελεί αναγκαία συνθήκη για κάποιους άλλους αυτοσκοπό, ενώ δεν έχουν εκλείψει και οι θιασώτες της θεωρίας του «καλού μύλου» τη θεωρούν περιττή πολυτέλεια.
Η συζήτηση για τα πλεονεκτήματα της επαγγελματικής εξειδίκευσης δεν είναι ασφαλώς νέα. Ούτε βέβαια στερείται αντιλόγου. Ιδιαίτερα στον δικό μας χώρο, όπου η εξειδίκευση ως επαγγελματική ή εκπαιδευτική επιλογή δεν περιεβλήθη ποτέ θεσμικό ή υποχρεωτικό μανδύα, όπως συνέβη σε άλλους κλάδους, επί παραδείγματι στον ιατρικό. Η επιστημονική εξειδίκευση δημιουργεί νέους όρους στην άσκηση του δικηγορικού λειτουργήματος, οδηγεί σταδιακά στο μοντέλο της στοχευμένης, κατηρτισμένης -boutique- δικηγορίας. Είμαι βέβαιος πως οι εκλεκτοί εισηγητές θα καλύψουν κάθε πτυχή της νέας δικηγορίας, τόσο στο επίπεδο της παροχής νομικών συμβουλών όσο στο «στίβο» της αντιδικίας.
Και βεβαίως η όλη θεματική της επαγγελματικής κατάρτισης των νομικών επιστημόνων δεν μπορεί να μη συναρτάται με τα γενικά ζητήματα του φυσικού μας χώρου, της Δικαιοσύνης. Μίας Δικαιοσύνης που σήμερα βάλλεται πιο πολύ από ποτέ, που με υπαιτιότητα πολλών -μεταξύ των οποίων και ημών (με «η») των δικηγόρων- αφέθηκε βορά στη λοιδωρία και την αμφισβήτηση της κοινής γνώμης. Μίας Δικαιοσύνης που εν τέλει, παρά τα δομικά της προβλήματα και παρά τις δυσοίωνες «Κασσάνδρες» που την περιβάλλουν, καλείται σήμερα να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να ασκήσει με αποτελεσματικότητα και αμεσότητα την υψηλή, δικαιοκρατική της αποστολή.
Η άμεση και δραστική αντιμετώπιση των χρόνιων προβλημάτων της ελληνικής Δικαιοσύνης κατείχε την πρώτη θέση στην ατζέντα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Από την πρώτη κιόλας ημέρα μας εκεί, δεν αρκεστήκαμε σε μια απλή καθημερινή «διαχείριση» της κατάστασης, αλλά -αντιθέτως- αναλάβαμε εκτεταμένες δράσεις προς την κατεύθυνση της οργάνωσης ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού δικαιοδοτικού μηχανισμού.
Το νέο νομοθετικό εργαλείο που καταρτίσθηκε με πρωτοβουλία μας, ο Νόμος 4055/2012, αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη αντίδραση της Πολιτείας στο νοσηρό φαινόμενο της αρνησιδικίας των ελληνικών Δικαστηρίων, για την οποία η ευθύνη βαρύνει όλους τους εμπλεκόμενους στη Δικαιοσύνη φορείς. Όπως έχω χαρακτηριστικά αναφέρει, ο νέος Νόμος περιλαμβάνει τα «Ασφαλιστικά μέτρα» για την άμεση καταπολέμηση των καθυστερήσεων και δυσλειτουργιών του δικονομικού συστήματος. Παρά τη δυσπιστία, τα πρώτα θετικά αποτελέσματα από τη σταδιακή εφαρμογή του Νόμου γίνονται ορατά στα Δικαστήρια.
Την ίδια ώρα δημιουργούμε ένα δίκτυο εναλλακτικών μορφών ταχείας και αποτελεσματικής επίλυσης διαφορών εκτός δικαστικής αίθουσας, με θεσμούς όπως η δικαστική μεσολάβηση και η διαμεσολάβηση, στα πρότυπα των βέλτιστων πρακτικών που εφαρμόζονται σε άλλα Κράτη-Μέλη της Ε.Ε. Γρήγορες και σύγχρονες μορφές εφαρμογής του Δικαίου χωρίς την άσκοπη επιβάρυνση των Δικαστηρίων, με ταυτόχρονη αναβάθμιση του ρόλου του κατηρτισμένου δικηγόρου με γνώσεις και δεξιότητας διαπραγμάτευσης και συνδιαλλαγής.
Δώσαμε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης την αναγκαία εξωστρέφεια και προσπαθήσαμε να του προσδώσουμε μεγαλύτερη ευελιξία σε μία σειρά καίριων παρεμβάσεων. Προωθήσαμε τη γενναία μετάβαση στην ψηφιακή εποχή και την εκτεταμένη αλλά μελετημένη αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. Η ηλεκτρονική Δικαιοσύνη (E-Justice), έννοια μέχρι πρότινος άγνωστη, καταλαμβάνει πλέον κομβική θέση στις προτεραιότητες του Υπουργείου, όχι μόνο μέσα από μία εκτεταμένη δέσμη μέτρων αλλά και από την υιοθέτηση για πρώτη φορά ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης (action plan) για την αξιοποίηση κάθε δυνατότητας της νέας τεχνολογίας. Εγκαινιάσαμε ήδη το σύστημα ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφων
Φίλες και φίλοι συνάδελφοι,
Γνωρίζετε πολύ καλά, από την κοινή μας πορεία στον δύσβατο δρόμο της καθημερινής δικηγορίας, ότι με τους περισσότερους τουλάχιστον από εσάς μοιραζόμαστε τις ίδιες απόψεις, κοινές ιδέες και κοινά οράματα για το αύριο της Δικαιοσύνης και των νομικών επαγγελμάτων. Αγωνιστήκαμε μαζί για να ανακτήσει η δικηγορία την παλαιά χαμένη της αίγλη και το κύρος που της αρμόζει. Η προσπάθειά μας πρέπει να συνεχισθεί και οφείλει να είναι κοινή.
Καταλήγοντας, επιτρέψτε μου να ευχηθώ καλή επιτυχία στη σημερινή εκδήλωση. Είμαι βέβαιος ότι θα αποτελέσει μια ακόμη σημαντική ευκαιρία για γόνιμο διάλογο και εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Καταλήγοντας, θα ήθελα να εκφράσω τις θερμότερες ευχές μου για την επιτυχία του συνεδρίου.