Σε συνέχεια της ολομέλειας της Βουλής, υπερψηφίσθηκε χθες, Πέμπτη 17.03.2022, ο νέος νόμος του ΕΣΠΑ, με σκοπό τον καθορισμό του νομοθετικού πλαισίου για την διαχείριση, τον έλεγχο και την εφαρμογή των αναπτυξιακών παρεμβάσεων της νέας Προγραμματικής Περιόδου ΕΣΠΑ 2021-2027, την αποτελεσματικότερη διασύνδεση και ανάπτυξη του οικοσυστήματος καινοτομίας των νεοφυών επιχειρήσεων της χώρας μας, μέσω της θεσμικής αναμόρφωσης και του εκσυγχρονισμού της λειτουργίας του «Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων», καθώς και την διασφάλιση κοινής πολιτικής για την εφαρμογή εξίσου άρρηκτα συνδεδεμένων με την Ανάπτυξη και την Οικονομία ρυθμίσεων.
Σε συνάρτηση και πλήρη εναρμόνιση με τις επιταγές του οικείου ενωσιακού κανονιστικού πλαισίου, όπως αυτό διαμορφώθηκε με την έκδοση του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Ιουνίου 2021, καθώς και των ειδικότερων Κανονισμών (ΕΕ) 2021/1059, (ΕΕ) 2021/1058, (ΕΕ) 2021/1057, (ΕΕ) 2021/1056 και 2021/2115 (ΕΕ) για τα επιμέρους Ταμεία, με τον νέο νόμο του ΕΣΠΑ, επιδιώκεται πρωτίστως, η χάραξη αποτελεσματικών και σύγχρονων εθνικών στρατηγικών. Κύριο στόχο αποτελεί η αναμόρφωση του παραγωγικού και αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας, μέσω της στοχευμένης και ταχύτερης διάχυσης των ενωσιακών πόρων ΕΣΠΑ και της επίσπευσης των διαδικασιών ωρίμανσης των έργων των Προγραμμάτων. Παράλληλα, η διαμόρφωση μιας συνεκτικής πολιτικής αντιμετώπισης των νέων προκλήσεων με τη δημιουργία ειδικών «Θεματικών Δικτύων»-διαύλων επικοινωνίας, μεταξύ των αρμοδίων αρχών και εκπροσώπων εκάστοτε Προγράμματος, διασφαλίζει την αποτελεσματικότερη και ταχύτερη οργάνωση, συντονισμό και επικοινωνία με σκοπό την υποστήριξη των δικαιούχων στο πλαίσιο της ένταξής τους στις αντίστοιχες δράσεις ΕΣΠΑ, τόσο της τρέχουσας, όσο και της προηγούμενης Προγραμματικής Περιόδου.
Πρόκειται σαφώς για τη διευκόλυνση των δράσεων της προηγούμενης περιόδου 2014-2021 και την επίτευξη της ομαλής μετάβασης από την προηγούμενη στην παρούσα περίοδο αναπτυξιακών παρεμβάσεων ΕΣΠΑ 2021-2027, στόχος ο οποίος θα επιτευχθεί μακροπρόθεσμα με την λειτουργία του αναδιαρθρωμένου, καθώς και του ήδη υφιστάμενου και επιτυχημένου μοντέλου των δομών-υπηρεσιών ΕΣΠΑ.
Η ενίσχυση της παραγωγικής ανάπτυξης της χώρας μέσω των ενωσιακών πόρων ΕΣΠΑ, επιτυγχάνεται με τον παρόντα, με την εφαρμογή επτά τομεακών Προγραμμάτων, που θα λαμβάνουν στήριξη μεμονωμένα ή και συνδυαστικά από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κεντρικό Ταμείο (ΕΚΤ+) και το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφορικά με τους τομείς: α) «Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή», β) «Ανταγωνιστικότητα», γ) «Ψηφιακός Μετασχηματισμός», δ) «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή», ε) «Πολιτική Προστασία», στ) «Μεταφορές», ζ) «Τεχνική Βοήθεια και Υποστήριξη Δικαιούχων». Συγχρόνως, οι ενωσιακοί πόροι διοχετεύονται στην ελληνική οικονομία και μέσω των δεκατριών Περιφερειακών Προγραμμάτων, σε όλο το εύρος των ζωνών των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας, με σκοπό την ενίσχυση της περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης και την μεταστροφή σε ένα νέο παραγωγικό και επιχειρηματικό πρότυπο, ώστε να εφαρμόζεται ένα πλήρες φάσμα των δράσεων που θα συνδράμουν στην επίτευξη των στόχων της νέας Προγραμματικής Περιόδου εξίσου σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Επιπλέον, προβλέπεται η εφαρμογή δύο επιμέρους Τομεακών Προγραμμάτων, αναφορικά με τους τομείς της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης και της Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας. Εν προκειμένω, δρομολογείται μεν η διοχέτευση των αντίστοιχων ενωσιακών πόρων για την αντιμετώπιση των κοινωνικών, εργασιακών, οικονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μετάβασης προς τους στόχους της Ένωσης για την ενέργεια και το κλίμα για το έτος 2030 και προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το 2050. Παράλληλα δε, επιτυγχάνεται η ενίσχυση των πληθυσμών και εργαζομένων στους τομείς της Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, σε συνάρτηση με την κοινή αλιευτική πολιτική της Ένωσης.
Προς την ίδια κατεύθυνση προβλέπεται η εφαρμογή δεκατριών Προγραμμάτων στο πλαίσιο του ειδικότερου στόχου της «Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας». Η Ελλάδα, συμμετέχει σε αντίστοιχα Προγράμματα σε συνεργασία με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σκοπό την διαμόρφωση κοινής συνεκτικής πολιτικής και την επίτευξη της αρμονικής ανάπτυξης των ευρωπαϊκών εδαφών εν συνόλω. Καίριο παράγοντα για την επίτευξη του ειδικότερου αυτού στόχου, αποτελεί η ταυτόχρονη μείωση των διαφορών ως προς τα επίπεδα ανάπτυξης εκάστοτε εδάφους και η αποτελεσματική διασυνοριακή συνεργασία, συμπεριλαμβανομένων πρωτοβουλιών και ρυθμίσεων αναφορικά με τον ορθό προγραμματισμό, την αξιολόγηση, τον έλεγχο, την επιλεξιμότητα των δαπανών των δράσεων των Προγραμμάτων, καθώς και την δημοσιονομική διαχείριση. Τέλος, οι ενωσιακοί πόροι για το ΕΣΠΑ, πρόκειται να ενισχύσουν επιπλέον δράσεις στον τομέα Ασύλου, Μετανάστευσης, Ένταξης και Εσωτερικών Υποθέσεων, μέσω τριών αντίστοιχων Προγραμμάτων.
Η διευκόλυνση των διαδικασιών ως προς την εφαρμογή των νέων αυτών Προγραμμάτων, επιδιώκεται με μια σειρά από φορολογικές και λοιπές ελαφρύνσεις και απλοποιήσεις, βασικότερες από τις οποίες είναι οι εξής:
- Καθορισμός του Φ.Π.Α. ως επιλέξιμης δαπάνης για πράξεις το συνολικό κόστος των οποίων είναι μικρότερο από 5 εκ. ευρώ (συμ. του Φ.Π.Α.).
- Απάλειψη της επιταγής σχετικά με την προηγούμενη επαλήθευση της διοικητικής, χρηματοοικονομικής και επιχειρησιακής ικανότητας των δικαιούχων πριν την ένταξη στην πράξη.
- Ενδυνάμωση της διοικητικής ικανότητας των φορέων υλοποίησης, μέσω της δημιουργίας αντίστοιχου διακριτού άξονα στο Πρόγραμμα «Τεχνική Βοήθεια και Υποστήριξη Δικαιούχων».
- Το ποσό που καταβάλλεται στους Δικαιούχους δεν υπόκειται σε παρακράτηση ή κατάσχεση στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη στη Φορολογική Διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά τους πρόσωπα, τα ασφαλιστικά ταμεία και τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν εισπράττεται οποιαδήποτε άλλη ειδική επιβάρυνση ή άλλο τέλος ισοδύναμου αποτελέσματος.
- Οι πληρωμές στους Δικαιούχους καταβάλλονται μόνο με την υποχρεωτική προσκόμιση αποδεικτικών φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, σύμφωνα με τις γενικά ισχύουσες διατάξεις περί φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων, χωρίς ωστόσο τον όρο της παρακράτησης.
- Κατ’ εξαίρεση, δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, για την πληρωμή πράξεων μέχρι του ποσού των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.
- Δεν απαιτείται η έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων για την σύσταση των χρηματοδοτικών μέσων.
Τέλος, η αναμόρφωση του μοντέλου της παραγωγικής ανάπτυξης της χώρας, επιδιώκεται μέσω της εξέλιξης του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας σε μια σύγχρονη παραγωγική δομή ανάδειξης, συντονισμού, διασύνδεσης και υποστήριξης των νεοφυών επιχειρήσεων της ελληνικής βιομηχανίας, με την δημιουργία της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων Α.Ε.» (“ElevateGreece A.E.”) και τον καθορισμό του επιμέρους πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας της.
Ο νέος νόμος ΕΣΠΑ, λοιπόν, στοχεύει ξεκάθαρα στην αποτελεσματική ανάπτυξη της χώρας μέσω της απλούστευσης και επιτάχυνσης των διαδικασιών διαχείρισης και εφαρμογής των Προγραμμάτων, καθώς και εκταμίευσης των αντίστοιχων πόρων προς ενίσχυση των δυνητικών δικαιούχων και προς αυτήν την κατεύθυνση, επιδιώκεται ολοένα και περισσότερο η τόνωση της υγειούς εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας και η ενίσχυση του οικοσυστήματος καινοτομίας της χώρας.
Νικόλας Κανελλόπουλος
Δικηγόρος –Διαχειριστής Εταίρος της Δικηγορικής Εταιρείας
«Νικόλας Κανελλόπουλος Χαρά Ζέρβα & Συνεργάτες»